UX design: wat maakt of breekt je gebruikerservaring?

UX principes uitgelegd tijdens ‘Fill your brain’-borrel

Een User Experience (UX) designer houdt zich bezig met het ontwikkelen van gebruikersinterfaces die eenvoudig en duidelijk te gebruiken zijn. En dat is makkelijker gezegd dan gedaan.

We kennen allemaal wel voorbeelden van apps of websites waar we gefrustreerd of toch minimaal geïrriteerd raken door het onnodig vaak invullen van je gegevens of het lang zoeken naar zoiets simpels als het telefoonnummer of e-mailadres van de klantenservice.

Om iedereen binnen Whyellow nog bewuster te maken van het belang van UX, is er een ‘Fill Your Brain’-borrel (FYBB) rondom dit onderwerp georganiseerd. Bij een FYBB wordt op een gezellige manier na het werk kennis met elkaar gedeeld.

Onder het genot van een drankje werd afgelopen keer diep ingegaan op wat een design kan maken of breken. De FYBB werd verzorgd door de UX Circle van Whyellow. De presentatie werd gegeven door onze UX-guru Bert Maas.

Basisprincipes UX: eenvoudig, maar noodzakelijk

Voor een goede gebruikerservaring is een aantal belangrijke basisprincipes leidend. Deze principes zijn soms ogenschijnlijk logisch, maar worden snel over het hoofd gezien. Ik zal in deze blog niet alle principes beschrijven, juist omdat ze al prachtig zijn omschreven op de website Laws of UX.

Wat ik wél ga bespreken, zijn twee praktische voorbeelden van principes die goed of juist niet goed worden toegepast op een aantal softwaresystemen. De voorbeelden van Tikkie en de NS werden door Whyellowers gevonden tijdens de FYBB.

Tikkie- goed voorbeeld van piek-einde regel

Een van de voorbeelden die erg in het oog sprong, was hoe Tikkie het piek-einde principe goed toepast. Dit principe houdt in dat een ervaring alleen wordt bepaald door een opvallend (mooi of vervelend) moment en het eindpunt. Bij Tikkie zijn twee belangrijke momenten te identificeren: het moment van betalen en het eindpunt (de bevestiging).

Het betaalmoment zelf wordt niet door Tikkie gedaan, maar door het softwaresysteem van de specifieke bank. Wel wordt het eindpunt door Tikkie verzorgd, en dat doen ze heel slim. Er wordt namelijk beeldend met de ‘success kid’-meme en een korte informele tekst een positief eindstation gecreëerd.

Stel dat dit een pagina was met een formeel tekstbericht dat “de betaling gelukt is”, dan was Tikkie een stuk minder memorabel geweest en waarschijnlijk ook een stuk minder populair.

NS.nl – Ongecompliceerd reizen (althans, de planning)

Een andere website die onder de loep werd genomen, was de site van de NS. Hierbij valt vooral op dat de NS hebben geprobeerd de complexiteit te verminderen. Hier wordt de wet van Hick goed toegepast. Dit principe gaat over het feit dat de tijd om een keuze te maken, groeit met het aantal keuzes en de complexiteit hiervan.

De NS implementeert dit goed in zijn eigen website door op de hoofdpagina gelijk een reisplanner te hebben (zonder dat de gebruiker dus naar een specifieke pagina binnen de site moet zoeken).

Fijn, een formuliertje invullen

Onze gereedschapskist is weer een stukje verder aangevuld met nieuwe inzichten. Zo kan bijvoorbeeld een formulier een stuk aangenamer worden gemaakt wanneer elk ingevuld veld een vinkje krijgt. Dit is een mooi voorbeeld van het doel-gradient effect.

Dit ‘goal gradient’-principe stelt dat als mensen dichter bij een beloning komen, ze hun gedrag versnellen om sneller hun doel te bereiken. Met andere woorden, mensen worden gemotiveerd door hoeveel er nog over is om hun doel te bereiken, niet door hoe ver ze zijn gekomen.

Andere voorbeelden zijn voortgangsbalken, badges en voltooiingspercentages voor profielen. Het principe kan overal worden toegepast waar gebruikers worden aangemoedigd om een grote taak uit te voeren door kleinere doelen te bereiken.

Mooi, maar ook beter?

Een ander voorbeeld van een vaak onderbelicht principe is het esthetisch-bruikbaarheidseffect. Dit principe geeft aan dat een mooi design ook wordt geïnterpreteerd als een bruikbaarder design.

Dit kan je als ontwikkelaar en ontwerper in je voordeel gebruiken: maak het design mooier, dan is het bruikbaarder (althans, het lijkt bruikbaarder te zijn). De gebruiker is toleranter over kleinere gebruiksongemakken dan bij een ‘lelijk’ design.
De valkuil hierbij is wel dat bij een heel mooi design de slechte(re) gebruikservaring bij het testen van het ontwerp over het hoofd wordt gezien. En dat is niet gewenst.

Een perfecte UX-applicatie heeft dus zowel een gebruiksvriendelijk proces als een prachtig design.

Betere resultaten voor onze klanten!

We werken bij Whyellow alleen aan projecten waar we echt trots op kunnen zijn. Om dit ook waar te maken, is de gebruikerservaring essentieel. We hebben in deze Fill Your Brain Borrel alle principes van User Experience Design besproken en nemen het inzicht en onze lessen zeker mee in onze projecten. Zo bereiken we samen betere resultaten!

Wat hebben we opgestoken?

Ongeveer een week na de FYBB hebben we een aantal Whyellowers een paar vragen gesteld over de presentatie. Hieruit kwam naar voren dat met zaken zoals consistentie, plaatsing en vormgeving van elementen van het systeem, er al bewust werd nagedacht (en toegepast) over hoe de gebruikerservaring kan worden verbeterd. Zowel voor onze ‘eigen’ Why at Work-app als voor de applicaties die we voor onze klanten ontwikkelen.

Meer weten over UX-design of zelf een keer je app laten toetsen op gebruiksvriendelijkheid? Bert kijkt graag met je mee!